Η Κατερίνα Κατσούλη και η Ουρανία Κουντουριώτη ολοκλήρωσαν τη διπλωματική τους εργασία, η οποία αφορά ένα Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών στην περιοχή της Αλοννήσου, και θα αποσκοπεί στη μελέτη, προστασία και διατήρηση των βιοτόπων του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου και Βορείων Σποράδων.
-text by the authors
Η πρόταση της ομάδας αφορά ένα διεπιστημονικό κέντρο ερευνών στο οποίο εντάσσεται ο Φορέας Διαχείρισης του Θαλάσσιου Πάρκου, η «ΜOμ» ως φορέας προστασίας της μεσογειακής φώκιας (monachus monachus), που αποτελεί ενδημικό είδος σε αυτές τις περιοχές της Μεσογείου λόγω της γεωμορφολογίας των Βορείων Σποράδων και ένα Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας, το οποίο θα μελετά την υποθαλάσσια βιοποικιλότητα του πάρκου.
Η συνθετική διαδικασία ξεκίνησε μετά από εκτενή έρευνα όσον αφορά τις λειτουργίες του κάθε τομέα που εντάσσονται στην πρόταση, στην κλίμακα ενός τοπικού φορέα, ενώ αργότερα μέσα από επίσκεψη στο νησί της Αλοννήσου, η ομάδα κατανόησε την τοπολογία της περιοχής, με την πλούσια βλάστηση και τις έντονες γεωμορφολογικές διαβαθμίσεις και να καταλήξουν στην επιλογή της τοποθεσίας.
Οι κύριες συνθετικές χειρονομίες της λύσης ήταν εξαρχής η ενσωμάτωση στη γεωμορφολογία της τοποθεσίας και η εναπόθεση ενός κάθετου άξονα ο οποίος θα ενώνει τον κύριο κτιριακό όγκο με το νερό μέσω ενός κυκλικού στοιχείου.
Το αποτέλεσμα της συνθετικής διαδικασίας που ακολουθήθηκε ήταν ο σχεδιασμός ενός κτιρίου τοποθετημένου παράλληλα με τις υψομετρικές γραμμές, κοντά στην ακτογραμμή επιχειρώντας να αφομοιωθεί από το φυσικό περιβαλλόν, ενώ ταυτόχρονα βρισκεται σε επαφή με το στοιχείο του νερού και εκμεταλλεύεται τις θεάσεις προς τη νήσο Περιστέρα. Αυτή η συνθετική χειρονομία υπηρετεί τόσο συμβολικά όσο και λειτουργικά την πρόταση.
Εξαιτίας του χαρακτηριστικού ρόλου κάθε τομέα, ήταν απαραίτητο το κτιριολογικό πρόγραμμα της πρότασης να λειτουργεί αυτόνομα, αλλά και συνεργατικά. Έτσι, το Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας τοποθετείται σε τρεις διακριτούς κύβους οι οποίοι εσωκλείουν εργαστηριακούς χώρους και χώρους γραφείου, και συνδέονται με υπόσκαφους βοηθητικούς χώρους που είναι απαραίτητοι για τη λειτουργία των εργαστηρίων.
Ο σχεδιασμός των εργαστηρίων βασίστηκε σε αυστηρούς κανονισμούς και προδιαγραφές που απαιτούνται συγκεκριμένα για τις εγκαστάσεις ενός Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας. Η «ΜΟμ» τοποθετείται σε έναν ανεξάρτητο κτιριακό όγκο με χαρακτηριστικό κυλινδρικό σχήμα, ενώ ένα μέρος του είναι υποθαλάσσια βυθισμένο.
Λαμβάνοντας υπόψιν τη διαδικασία περίθαλψης της μεσογειακής φώκιας, περιλαμβάνει όλους τους απαραίτητους χώρους και εξοπλισμό. Ταυτόχρονα, το κυκλικό άνοιγμα στο κέντρο του κτιριακού όγκου το οποίο διαπερνά πολλαπλά επίπεδα επιτρέπει την παρατήρηση της θεραπευτικής διαδικασίας από διαφορετικά επίπεδα, καθώς και την εισροή του φυσικού φωτός.
Οι διοικητικοί χώροι του φορέα διαχείρησης του θαλάσσιου πάρκου ταυτίζονται με το δημόσιο τμήμα του κτιρίου το οποίο συνίσταται από βιβλιοθήκη, αμφιθέατρο, χώρο περιοδικών εκθέσεων και καφετέρεια. Αυτοί οι χώροι συσχετιζονται και με τους τρεις φορείς του κτιριολογικού προγράμματος, εξυπηρετώντας παράλληλα στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού όσον αφορά τη σημασία της διατήρησης και προστασίας της υποθαλάσσιας βιοποικιλότητας.
Συγχρόνως, έχουν τοποθετηθεί διάφορα σημεία έξαρσης της σύνθεσης τα οποία λειτουργούν ως παρατηρητήρια και συμβάλλουν στην εμπειρική διαδικασία ευαισθητοποίησης του κοινού μέσω την άμεσης επαφής με το πλούσιο φυσικό τοπίο της Αλοννήσου.
Credits & Details
Τίτλος Εργασίας: “Βύθια Ζωή: Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών στην Αλόννησο”
Φοιτήτριες: Κατερίνα Κατσούλη, Ουρανία Κουντουριώτη
Μάθημα: Διπλωματική εργασία
Επιβλέπουσα: Σοφία Τσιράκη
Πανεπιστημιακό ίδρυμα: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών │ Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο
Ακαδημαϊκό Έτος: Φεβρουάριος 2021
Katerina Katsouli and Ourania Kountourioti carried out their diploma thesis project, the subject of which was the design of a marine research center. Main goal was to introduce an interdisciplinary-based program, which contributes to the protection and enhancement of the marine park located in Northern Sporades, Greece.
-text by the authors
In order to study and protect the vast undersea biodiversity of the National Marine Park of Alonnisos, the team integrated an institute of oceanography focusing on the study of the wellness of the park, a management service, that exists already on the island and deals with the observance of the park and the implementation of the protection measures, and «Mom», a non-profit organization, which aims to rescue and provide care for the endangered Mediterranean monk seal (monachus monachus), which is an endemic species in these parts of the Mediterranean sea due to the unique geomorphology of Northern Sporades’ islands.
The design process began with extensive research of how each institution runs, towards the creation of an operational framework designed for the needs of a local entity, and later, visiting the island of Alonnisos enabled the to understand its locale and choose the location of the research center.
Main compositional goals were the integration of the proposal in the geomorphology of the site and the insertion of an axis aiming to connect the building with the water via a circular element.
The result led to the design of a building overlaid parallel to the contour plot near the coastline, attempting to be assimilated into the landscape, in addition to be in touch with the element of water, while having a great view towards the island of Peristera.
This compositional gesture works on a symbolic as well as utilitarian level. Due to the distinctive role and function of each sector, it was essential for the design program to operate autonomously, but also in collaboration. Thus, the Institute of Oceanography is placed in three distinctive cubes enclosing laboratories and office spaces, which are connected directly with subterranean auxiliary spaces that are indispensable.
The design of the laboratories was based on strict standards and regulations that are required specifically for marine research facilities. Furthermore, «Mom» is placed in an independent building volume with a distinct cylindrical shape, while a part of it is immersed underwater.
The placement of the cylinder into the water regards both functional and symbolic reasons. In consideration of the seals’ healthcare process the cylinder contains all the necessary equipment and spaces. Simultaneously, a circular opening at the center of the building volume, which continues in multiple levels, enables the observation of the healing process on different levels, as well as natural light to get in.
Finally, the administrative spaces are attached to the public section of the building, which is consisted of a library, an auditorium, an exhibition hall and a cafeteria. These spaces interrelate with all three sectors and interconnect with informing and raising public awareness about the importance of marine life. At the same time, many observatory frames, are placed in various positions in order for the visitor to appreciate the natural view of the island.
Plans
Credits & Details
Project title: “Submerged Life: Marine Research Center in Alonnisos”
Project type: Diploma Thesis project
Students: Katerina Katsouli, Ourania Kountourioti
Supervisor: Sofia Tsiraki
University: National Technical University of Athens, School of Architecture
Presentation: February 2021
READ ALSO: Residential building in Barcelona | by MIRAG Arquitectura