Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αμαθούντας | Διπλωματική εργασία από το Γιάννο Παυλίδη και την Ειρήνη Κωνσταντίνου

Η αρχαία Αμαθούντα αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα βασίλεια που άκμασε στην Κύπρο. Η διπλωματική αυτή εργασία, από το Γιάννο Παυλίδη και την Ειρήνη Κωνσταντίνου, αφορά την ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου και την ενοποίηση του αρχαιολογικού χώρου σε μια ενιαία αφήγηση που συνδυάζει τον περίπατο στο τοπίο, την επίσκεψη στο μνημείο και τη μουσειακή εμπειρία. Η αφήγηση αυτή θα παραμένει πάντα σε αντίστιξη με τη σύγχρονη εικόνα της πόλης, που παρουσιάζει ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο με ψηλά κτήρια που αναπτύσσονται κατά μήκος του παράκτιου μετώπου. Ο επισκέπτης καλείται να βιώσει το παρελθόν μέσα στο κυρίαρχο πλαίσιο του παρόντος.

-text by the authors

Σήμερα ο αρχαιολογικός χώρος της Αμαθούντας ανήκει στην κοινότητα Αγίου Τύχωνα. Το αστικό κέντρο της Αμαθούντας αναπτύσσεται στις πλαγιές και τους πρόποδες του φυσικά οχυρού λόφου της Ακρόπολης, όπου βρισκόταν το θρησκευτικό και διοικητικό κέντρο του βασιλείου.

Εστιάζοντας στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου, εντοπίστηκε ότι ο παραλιακός δρόμος και ο αυτοκινητόδρομος αποτελούν το νότιο και βόρειο όριο της περιοχής αντίστοιχα. Με στόχο τη συνολική αντιμετώπιση του αρχαιολογικού χώρου, πραγματοποιήθηκε ο στρατηγικός σχεδιασμός – Master Plan, που θα οργανώνει το χώρο, δημιουργώντας ένα αρχαιολογικό πάρκο το οποίο θα συνομιλεί με το Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αμαθούντας. Σημαντική επιτόπια παρατήρηση ήταν το αχανές του τοπίου και η μη οργανωμένη είσοδος και περιήγηση στο χώρο.

Οι συνθετικές αρχές που διέπουν το μουσείο από τα πρώτα στάδια της συνθετικής διαδικασίας είναι οι χαράξεις που ακολουθούν το ανάγλυφο του τοπιού αλλά και τον αστικό ιστό. Το σκάμμα που επιχειρεί να ενσωματώσει το μουσείο στο τοπίο Καθώς το μουσείο οριοθετεί τον αρχαιολογικό χώρο λόγω της κομβικής του θέσης και παράλληλα βυθίζεται.  Με στόχο την ενσωμάτωση του μουσείου στο Master plan της συνολικής αντιμετώπισης του αρχαιολογικού χώρου εντάξαμε τον πεζόδρομο στη σύνθεση μας, ο οποίος αποτελεί τα χνάρια του παλαιού δρόμου που συνέδεε το Κούριο και το Κίτιο, δημιουργώντας μια εκτροπή σε αυτόν, ώστε να οδηγεί στην ανατολική νεκρόπολη, όπου εντοπίζεται η χριστιανική βασιλική της Αγίας Βαρβάρας.

Ο πεζόδρομος από τον αρχαιολογικό χώρο προς τον δρόμο διαθέτει ανοδική πορεία καθώς καταλήγει σε ανώτερο επίπεδο διαπερνώντας και ενοποιώντας τις εκατέρωθεν περιοχές. Το αίθριο λειτουργεί ως η καρδιά του μουσείου, μια αγκαλιά που δημιουργείται μέσα από τις χαράξεις.

Η στροφή στον αρχαιολογικό χώρο επιτυγχάνεται από την σταδιακή ανοδική σπειροειδή κίνηση, αφού η ανατολική πτέρυγα είναι και η ψηλότερη, ώστε το κτήριο να στρέφεται προς τον αρχαιολογικό. Παράλληλα με επιλεγμένες οπτικές φυγές σε χαρακτηριστικά σημεία του μουσείου, ο επισκέπτης διαθέτει οπτική επαφή με το χώρο. Για παράδειγμα στο τέρμα της τελευταίας ενότητας Δ, όπου παρουσιάζεται η πτώση της αρχαίας Αμαθούντας με τις αραβικές επιδρομές, ο αρχαιολογικός χώρος καδράρεται και αποκαλύπτεται στον επισκέπτη.

Το πιθάρι, ως κεντρικό έκθεμα, τοποθετείται σε κομβικό σημείο στη σύγκλιση των δύο πτερύγων ώστε ο επισκέπτης να είναι σε συνεχή οπτική επαφή με αυτό, και τέλος το υγρό στοιχείο χωροθετείται σηματοδοτώντας τις ημιυπαίθριες και υπαίθριες εισόδους του μουσείου.

Το κέλυφος του Μουσείου αποτελεί μια μονολιθική κατασκευή από έγχρωμο οπλισμένο σκυρόδεμα αυξημένου πάχους και θερμικής μάζας, που λειτουργεί ως φέροντας οργανισμός του κτηρίου. Με σκοπό την επίτευξη των βέλτιστων συνθηκών εντός του μουσείου, σημασία δόθηκε και στη μελέτη ηλιασμού και αερισμού.

Οι αίθουσες του Μουσείου προστατεύονται από την έντονη ηλιοφάνεια του νότιου προσανατολισμού, από τη μία μέσω των τοιχίων και από την άλλη χάρη στην ογκοπλασία του. Όπου αυτό δεν είναι δυνατόν έχει γίνει πρόβλεψη για τοποθέτηση πλέγματος περσίδων και υποχώρησης των υαλοπετασμάτων σε σχέση με τη στέγαση. Τέλος, για την εκτόνωση του θερμού αέρα, έχουν προβλεφθεί ανοιγόμενοι φωταγωγοί και διαμπερή ανοίγματα.

Credits & Details

Tύπος έργου: Διπλωματική Εργασία

Τίτλος: Τοπικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αμαθούντας: Επαναπροσδιορίζοντας τη Σχέση Πόλης-Ιστορίας

Φοιτητική ομάδα: Γιάννος Παυλίδης, Ειρήνη Κωνσταντίνου

Ημερομηνία παρουσίασης: 05/07/2021

Επιβλέπων: Γιώργος Αγγελής

Πανεπιστήμιο-Τμήμα: Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο – Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Ancient Amathus was one of the most important kingdoms that flourished in Cyprus. Our diploma thesis concerns the highlighting of the archaeological heritage and the unification of the archaeological site in a single narrative which can combine walking in the landscape, visiting the monument and the museum experience. The narrative will remain in contrast to the existing image of the city that presents a new development model, according to which large urban developments showed linear growth along the coastal front. Visitors have to experience the past within the dominant framework of the present.

-text by the authors

Nowadays, the archaeological site of Amathus belongs to the community of Saint Tychonas. The urban center of Amathus developed on the slopes and at the foot of the naturally fortified hill of Acropolis, where the religious and administrative center of the kingdom was located. Focusing on the wider area of the archaeological site, the team observe that the coastal road and the highway are the northern and southern boundaries of it.

In order to organize the whole of the archaeological place, they carried out a Master Plan, to create an archaeological park that will converse with the Amathus Archaeological Museum.

The engravings, attempt to follow the way of development of the ancients that is parallel with the elevation lines. As the museum delimits the archaeological site due to its central location, it tries to sink into the ground.

The museum has a cave part to avoid the comparison with the ancients, according to the team’s main goal to highlight the kingdom. Aiming to embody the museum in the Master plan, they included the pedestrian street in the building, which is the traces of the old road that connected adjacent kingdoms. They make a diversion to it leading to the eastern necropolis.

The yard is the heart of the building, like a hug created through the engravings. From there you can find the main entrance while the workshops, the library and the foyer can be expanded. It also contributes to the natural ventilation and lighting of the movement areas. The spiral path from the beginning of the entrance and around the center of the building forms a circuit, which is completed as a final path to the core of the building.

At the same time, it has a symbolic character, since it refers to the ascending path to the temple of Aphrodite in the acropolis, as well as to the evolution of the kingdom from its birth to its fall.

The main exhibit of the museum is the colossal jar, which is placed at the point of convergence of the two wings of the museum, a point where the visitor will have constant visual contact with it.

As the visitor moves to the permanent exhibition of the museum, which requires adjustable light, through spot skylights on the sloping roof natural light enters the main exhibits of the museum in a controlled manner. An important symbolic, aesthetic, functional and ecological role in the tour of the museum by the public, plays its antistatic monitoring by a continuous spiral flow of recycled water at the outdoor and semi-outdoor entrances.

The shell of the museum is a monolithic construction of coloured reinforced concrete of thermal mass, which functions as the supporting structure of the building. In order to achieve the optimal conditions inside the museum, the team did the solar and ventilation study. We forecasted the installation of blinds and the retreat of the glass curtains. Finally, for the release of hot air, opening skylights and through openings have been provided.

Plans

Credits & Details

Project type: Diploma thesis project

Title: Amathus Archaeological Museum: Redefining the relationship between the city and the history

Design team: Yiannos Pavlides, Irene Constantinou

Date: 05/07/2021

Supervisor: George Aggelis

University-Department: National Technical University of Athens, School of Architecture