eΞodus: deconstructing death | Diploma thesis by Georgia Rozani  

Diploma thesis by Georgia Rozani, entitled “eΞodus: deconstructing death”, has as starting point the now abandoned building of the Former Judicial Prisons on Giampoudaki Street, Chania (Greece) as an empty and uncanny space proposing – after taking into account the intense religious activity of this particular area and the ancient Necropolis –  a new use for the building, that of a Crematorium. 

-text by the author

The building first functioned in 1935 as a prison for political dissidents, and from 2013 until today, the prison facilities have been transferred and the old building remains closed. Having chosen the new use of the building, the entire city of Chania is studied as well as its historic palimpsest. In an effort to support the need for such use for the entire city, the various religions, places of worship and cemeteries are sought.

Cremation in Greece was allowed in 2006 by law, providing for the cremation of nationals or foreigners whose religions allowed it. The Orthodox Church, on the other hand, does not accept that process for its followers.

The basic cubic volume of the prison, as the platonic solid that symbolizes earth returns to it. The secondary cube indicates absence, with its edge pushing the ground. The empty content of the cube is released from it creating a scar on the ground, which “connects”, literally and figuratively, the crematorium with the archaeological site.

The layout of the spaces takes place with the basic patio as the center of the design, around which the other uses are located.

The openings of the roof that “look” all towards the church of the Apostles Peter and Paul, deconstruct the otherwise compact volume. Their order comes from the coffin, in which the symbol of the Christian faith, the cross, is entered. The cross, however, is deconstructed, in parallel with the decomposition of the human body during burial. Cleared by fire, the permanent “residents” are transferred to the lateral “inhabited” walls. The water element on the floor in direct contact with the walls separates the living from the dead.

The archaeological site functions as an earthly museum with the showcases buried in the ground.

The planting chosen is in line with the applicable climatic conditions and the design issue. The trees and plants selected symbolize death or loss.

Anything born should go back to where it came from. Infinite is neither the beginning nor the end, but their perpetual change. The flaneur performs a “experimental” course with the end coming to be identified with the beginning. The constant intersection of movements reinforces the concept of infinity, with Atropos, the oldest of the Three Fates, cutting the thread of life.

Facts & Credits
Project title  eΞodus: deconstructing death
Student  Georgia Rozani
Supervising Professor  Alexios Tzobanakis 
Date  July 2020
Course  Diploma thesis
Institution  School of Architecture, Technical University of Crete

Η διπλωματική εργασία της Γεωργίας Ροζανή, με τίτλο “eΞodus: αποδομώντας τον θάνατο”, έχει ως αφετηρία το πλέον εγκαταλελειμμένο κτίριο των Πρώην Δικαστικών Φυλακών στην οδό Γιαμπουδάκη στα Χανιά, ως έναν κενό και ανοίκειο χώρο, προτείνοντας – αφού έχει λάβει υπ’ όψιν την έντονη θρησκευτική δραστηριότητα της περιοχής και την αρχαία Νεκρόπολη – μια νέα χρήση για το κτίριο, αυτή ενός Κέντρου Αποτέφρωσης Νεκρών. 

-κείμενο από την δημιουργό

Το κτίριο λειτούργησε για πρώτη φορά το 1935 ως φυλακή πολιτικών αντιφρονούντων, ενώ από το 2013 έως και σήμερα, οι εγκαταστάσεις των φυλακών έχουν μεταφερθεί και το παλαιό κτίριο παραμένει κλειστό. Έχοντας επιλέξει τη νέα χρήση του κτίσματος, στη συνέχεια, μελετάται το σύνολο της πόλης των Χανίων και του ιστορικού της παλίμψηστου. Σε μία προσπάθεια να υποστηριχθεί η ανάγκη μίας τέτοιας χρήσης για το σύνολο της πόλης, αναζητώνται οι διάφορες θρησκείες, οι χώροι λατρείας και τα κοιμητήρια.

Η αποτέφρωση νεκρών στην Ελλάδα επετράπη το 2006 με νόμο ο οποίος προέβλεπε την καύση ημεδαπών ή αλλοδαπών, των οποίων οι θρησκείες το επέτρεπαν.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν δέχεται όμως για τους πιστούς της την καύση.

Ο βασικός κυβικός όγκος τον φυλακών, ως το πλατωνικό στερεό που συμβολίζει τη γη επιστρέφει σε αυτήν. Ο δευτερεύων κύβος υποδηλώνει την απουσία, με την ακμή του να πιέζει το έδαφος. Το κενό περιεχόμενο του κύβου απελευθερώνεται από αυτόν δημιουργώντας μία ουλή στο έδαφος, η οποία συνδέει, κυριολεκτικά και μεταφορικά, το κρεματόριο με τον αρχαιολογικό.

Η διάταξη των χώρων γίνεται με κέντρο του σχεδιασμού το βασικό αίθριο, γύρω από το οποίο χωροθετούνται οι υπόλοιπες χρήσεις.

Τα ανοίγματα της οροφής που “κοιτάζουν” όλα προς την εκκλησία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, αποδομούν τον συμπαγή κατά τα άλλα όγκο. Η διάταξή τους προέρχεται από το φέρετρο, στο οποίο εγγράφεται το σύμβολο της χριστιανικής πίστης, ο σταυρός. Ο σταυρός όμως, αποδομείται, σε παραλληλισμό της αποσύνθεσης του ανθρωπίνου σώματος κατά την ταφή. Εξυγιασμένοι από την φωτιά οι μόνιμοι “κάτοικοι” μεταφέρονται στους πλευρικούς αναλημματικούς “κατοικημένους” τοίχους. Το υδάτινο στοιχείο στο δάπεδο σε άμεση επαφή με τα τοιχία διαχωρίζει τους ζώντες από τους νεκρούς.

O αρχαιολογικός χώρος λειτουργεί ως ένα επίγειο μουσείο με τις θαμμένες στο έδαφος προθήκες.

Η φύτευση που επιλέχθηκε είναι εναρμονισμένη με τις ισχύουσες κλιματολογικές συνθήκες και το θέμα του σχεδιασμού. Τα δέντρα και τα φυτά που επιλέγονται συμβολίζουν τον θάνατο ή την απώλεια.

Οτιδήποτε γεννάται θα πρέπει να επιστρέψει εκεί από όπου προήλθε. Το άπειρο δεν είναι ούτε η αρχή ούτε το τέλος, αλλά η αέναη μεταβολή τους. Ο πλάνης εκτελεί μία ροϊκή “βιωματική” πορεία με το τέλος να ταυτίζεται με την αρχή. Η συνεχής διασταύρωση των κινήσεων, ενισχύει την έννοια του απείρου, με την Άτροπο, τη γηραιότερη από τις Τρεις Μοίρες, να κόβει το νήμα της ζωής.

“ἐξ ὧν δὲ ἡ γένεσίς ἐστι τοῖς οὖσι, καὶ τὴν φθορὰν εἰς ταῦτα γίνεσθαι κατὰ τὸ χρεών· διδόναι γὰρ αὐτὰ δίκην καὶ τίσιν ἀλλήλοις τῆς ἀδικίας κατὰ τὴν τοῦ χρόνου τάξιν…”

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας  eΞodus: αποδομώντας τον θάνατο
Φοιτήτρια  Γεωργία Ροζανή 
Επιβλέπων καθηγητής  Αλέξιος Τζομπανάκης 
Εξεταστική περίοδος  Ιούλιος 2020
Μάθημα  Διπλωματική εργασία
Σχολή  Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πολυτεχνείο Κρήτης