FulFillment: Social Entity in Psirri | Diploma thesis by Anastasia Tsigkou

Diploma thesis by Anastasia Tsigkou is concerned with the design of a social housing project which is completely integrated within the city and its components in the center of Athens.

-text by the author

After consideration of the use of land and the transportation networks in the triangular historic center of the city, I chose the district of Psirri, which is a popular and rapidly developing residential area with suitable geographic characteristics. Purely residential buildings are rare in the area, whereas abandoned buildings in poor condition and vacant lots are a common site. Most of the area is utilized for commercial and recreational use.

While examining the layout of Psirri, I noticed the city blocks are of irregular shape and the buildings differ in terms of form, size, height and other characteristics. My initial intent was to find suitable vacant lots that were in close proximity to each other. To that end I selected blocks 65084,65086 and 65087 and proceeded to expand the vacant space by removing three deserted buildings.

The intervention area can be accessed both by car and on foot. My intention was to fill these three vacant lots by designing three six-storey buildings that would function as a single unit. On the ground floor, I begin with the unification of these spaces by placing a pavement composed of both hard and soft materials. Thus, I would create a pilotis at a height of 5.5 meters which would house 4 distinct spaces for commercial use and multiple trees and it would function as a place of motion and wandering, of meeting and expression. With regard to the buildings, 2 of them would be utilized as social housing, consisting of 36 apartments suitable for singles, couples, families and room-mates, whereas the third building would be intended for public use, specifically for cultural and artistic expression.

A few minor differences in layout can be observed between apartments in different floors. As opted to design the interior to be as functional, but this is not the most important idea underlying the design. My primary intention was to ensure that the buildings would be completely integrated into the surrounding urban environment, while also being distinct from the buildings around them. In order to restrict overexposure to light and direct visual contact with the exterior, I decided to use a metallic plexus consisting of three different types of shades which are situated according to the orientation of the buildings’ aspects, creating a semitransparent system of vacant and filled spaces.

Walking through the complex reveals the characteristics typical of social housing projects including a smaller variety of materials, the absence of supercilious constructs, the utilization of a typical height for each storey and a general sense of repetition and homogeneity, without this being extremely obvious and diminishing the aesthetic value of the building. The social entity interacts with the surrounding district, improving it and fulfilling the needs of both the neighbourhood and its inhabitants who would have otherwise been unable to secure adequate housing.

Facts & Credits
Project title  FulFillment | Social Entity in Psirri                                                                
Student  Anastasia Tsigkou
Date  November 2020
Course  Diploma thesis
Supervisor  Dimitris Antoniou
Institution  School of Architecture, University of Patras

Η διπλωματική εργασία της Αναστασίας Τσίγκου πραγματεύεται το σχεδιασμό ενός συγκροτήματος κοινωνικής στέγασης με πολιτιστικές χρήσεις στη γειτονιά του Ψυρρή στο κέντρο της Αθήνας με κύριο μέλημα τη δημιουργία αρμονικών σχέσεων ένταξής του στον αστικό ιστό της πόλης.

-κείμενο από τη δημιουργό

Ύστερα από έλεγχο των χρήσεων γης και των δικτύων κυκλοφορίας του ιστορικού τριγώνου της πρωτεύουσας, επιλέχθηκε η συνοικία του Ψυρρή, μια δημοφιλής και ανερχόμενη περιοχή γενικής κατοικίας και ευνοϊκής γεωγραφικής θέσης. Οι αμιγείς κατοικίες είναι περιορισμένες, ενώ εγκαταλελειμμένα κτίρια μέτριας και κακής κατάστασης συναντά κανείς συχνά. Στο μεγαλύτερο εύρος της περιοχής όμως, συναντώνται χρήσεις εμπορίου και αναψυχής. Τέλος, οι αδόμητοι χώροι είναι επίσης πολυάριθμοι.

Εξετάζοντας την ογκομορφολογική κατάσταση της περιοχής αυτής, διαπίστωσα πως τα οικοδομικά τετράγωνα έχουν ακανόνιστο σχήμα και τα κτίσματα, ποικίλουν όσον αφορά τη μορφή, το μέγεθος, το ύψος και την τυπολογία τους. Πρώτη μου μέριμνα ήταν η εύρεση αστικών κενών σε οικόπεδα με χωρική εγγύτητα. Έχοντας αυτά τα δεδομένα ως βάση, κατέληξα στα οικοδομικά τετράγωνα 65084, 65086 και 65087 και προχώρησα στη διεύρυνση των ακαλύπτων με την αφαίρεση τριών ερειπωμένων και εγκαταλελειμμένων κτισμάτων. Η πρόσβαση στην περιοχή μελέτης επιτυγχάνεται είτε οδικώς είτε περπατώντας. Στόχος μου  ήταν η πλήρωση αυτών των κενών, μέσω διαφόρων συνθετικών κινήσεων, με την εισαγωγή 3 εξαώροφων κτιρίων, που λειτουργούν σαν ενότητα.

Η μετάφραση των προθέσεων ξεκινά, σε επίπεδο ισογείου, με την ενοποίηση των ακαλύπτων μέσω της επίστρωσης νέων μαλακών και σκληρών υλικών. Δημιουργείται έτσι μια πυλωτή ύψους 5,5 m με 4 εμπορικά καταστήματα, δέντρα, χώρους στάσης και συνάντησης, αλλά και κίνησης, έκφρασης και περιπλάνησης. Ανά τους ορόφους παρατηρεί κανείς μικρές διαφορές στις κατοικίες, κυρίως όσον αφορά τα ανοίγματα και τη διάταξη των χώρων. Το εσωτερικό των διαμερισμάτων προσπάθησα μεν να είναι όσο το δυνατόν πιο λειτουργικό, όμως αυτό δεν αποτελεί το βασικότερο στοιχείο του σχεδιασμού.

Όσον αφορά τα κτίρια, τα δύο από αυτά στεγάζουν 36 διαμπερή και ευρύχωρα διαμερίσματα που χρησιμοποιούνται ως κοινωνικές κατοικίες, για εργένηδες, ζευγάρια, συγκατοίκους και οικογένειες που δεν διαθέτουν τα απαιτούμενα οικονομικά μέσα για την εξασφάλιση στέγασης, ενώ το τρίτο προορίζεται για δημόσια χρήση και έχει πολιτιστική – καλλιτεχνική ταυτότητα.Ο σχεδιασμός των όψεων ώστε τα κτίρια της ενότητας ταυτόχρονα να ξεχωρίζουν αλλά και να εντάσσονται αρμονικά στο σύνολο, ήταν το βασικότερο εγχείρημα. Η επιθυμία μου να προφυλάξω τους κατοίκους από την υπερβολική έκθεση στο φως αλλά και από την άμεση οπτική επαφή τους με το περιβάλλον, με οδήγησε στην απόφαση δημιουργίας μεταλλικού πλέγματος. Πάνω του φέρει σκίαστρα 3 τύπων που εξαρτώνται από τον προσανατολισμό των όψεων και δημιουργούν ένα ημιδιαφανές σύστημα από κενά και πλήρη.

Μια περιήγηση στο συγκρότημα αποκαλύπτει μεν στοιχεία που μαρτυρούν την ύπαρξη της κοινωνικής κατοικίας, όπως για παράδειγμα η απουσία υπερφίαλων κατασκευών, ο περιορισμένος αριθμός στα υλικά, το τυπικό ύψος στους ορόφους και μια γενική επανάληψη και ομοιομορφία, χωρίς όμως αυτό να γίνεται κραυγαλέο ή το κτίριο να λειτουργεί σε βάρος της αισθητικής. Πρόκειται, λοιπόν, για μια ενότητα που αλληλεπιδρά με την υπάρχουσα γειτονιά και στοχεύει στην εκπλήρωση των αναγκών αυτής, αλλά και των ανθρώπων που κατοικούν εκεί, οι οποίοι έχουν στερηθεί την ικανοποιητική διαβίωση.  

Στοιχεία έργου 
Τίτλος εργασίας  ΕκΠλήρωση | Κοινωνική Ενότητα στου Ψυρρή
Φοιτήτρια  Αναστασία Τσίγκου
Εξεταστική περίοδος  Νοέμβριος 2020
Μάθημα  Διπλωματική Εργασία
Επιβλέπων καθηγητής  Δημήτρης Αντωνίου
Σχολή  Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών

Check out the entire diploma thesis, here!

Δείτε ολόκληρη τη διπλωματική εργασία, εδώ!