Intra Moenia: Άρτα - Βέρνη - Βερόνα | Ερευνητική εργασία της Βάνας Παπάζογλου

Ξεκινώντας από την Άρτα, συνεχίζοντας στη Βέρνη και καταλήγοντας στη Βερόνα, η Βάνα Παπάζογλου στην διάλεξή της με τίτλο “Intra Moenia: Άρτα – Βέρνη – Βερόνα”, σε μια προσπάθεια προσδιορισμού μεθόδων και διαδικασιών προς έναν ανθρωποκεντρικό πολεοδομικό σχεδιασμό μελετά τις παραμέτρους που ορίζουν τον χώρο και την ατμόσφαιρα μιας πόλης. 

Στα πλαίσια της σημερινής παγκόσμιας πραγματικότητας η παρούσα διάλεξη εστιάζει στη μελέτη των επικρατέστερων παραμέτρων που ορίζουν μία πόλη, που διαμορφώνουν την αστική της διάθεση στο χώρο, και που δημιουργούν μια ιδιάζουσα ατμόσφαιρα στον εκάστοτε περιηγητή και κάτοικο.

Ξεκινώντας με τη σειρά από την Άρτα, συνεχίζοντας στη Βέρνη και καταλήγοντας στη Βερόνα, διερευνώνται οι σχέσεις της κάθε πόλης με το στοιχείο του νερού, τα τοπόσημα, την τοπογραφία του εδάφους, τα σύγχρονα οικοδομικά τετράγωνα, και τις χαράξεις των δρόμων, με σκοπό τον εντοπισμό των κατάλληλων μεθόδων σχεδιασμού μιας πόλης.

Τόσο στη Βέρνη όσο και στη Βερόνα, οι αρμόδιες αρχές, επιδίδονται όλο και περισσότερο στην προσπάθεια ανάδειξης των ποταμών ως τις κύριες ζώνες ενδιαφέροντος της περιοχής.

Συγκεκριμένα, τόσο στη Βέρνη όσο και στη Βερόνα, οι αρμόδιες αρχές, επιδίδονται όλο και περισσότερο στην προσπάθεια ανάδειξης των ποταμών ως τις κύριες ζώνες ενδιαφέροντος της περιοχής, μέσω διαμορφωμένων esplanade, εκτενών χώρων πρασίνου και υδάτινων δραστηριοτήτων, όπως κολύμπι, canoe, kitesurf, με σκοπό τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, την αισθητική ανάπτυξη του αστικού ιστού και τη δημιουργία ενός αποκεντρωμένου τουριστικού πόλου για τους περιηγητές.

Παράλληλα, προσάρμοσαν τις ανάγκες του αστικού τους ιστού με βάση την καμπύλη των ποταμών Aare και Adige αντίστοιχα, δημιουργώντας οργανωμένες διαδρομές από το κέντρο της παλιάς πόλης, πολυάριθμες γεφυρώσεις του οδικού δικτύου, και χωροθετώντας την οικιστική τους επέκταση όσο το δυνατόν πιο ισόνομα στις δύο όχθες.

Σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ισχυριστούμε το ίδιο και για την πόλη της Άρτας, η οποία διατηρεί μια υδρόφοβη στάση απέναντι στον Άραχθο, με ανεπαρκείς γεφυρώσεις του οδικού δικτύου, σημειακές τοπιακές παρεμβάσεις των παρόχθιων εκτάσεων και ανεπαρκείς συνδέσεις με το ιστορικό κέντρο.

Στην προσπάθεια διατήρησης της ταυτότητας του τόπου, η Βέρνη και η Βερόνα, δημιούργησαν νέα διοικητικά και υπηρεσιακά κέντρα, μακριά από τον ιστορικό τους πυρήνα, αποφεύγοντας την αλλοίωση του δομικού και αρχιτεκτονικού χαρακτήρα της παλιάς πόλης από την αναπτυξιακή πίεση της σύγχρονης καθημερινότητας.

Η Βέρνη και η Βερόνα, είναι δύο πόλεις που επιδίδονται διαρκώς στη διατήρηση της ισορροπίας μεταξύ κατοικημένων περιοχών και χώρων πρασίνου, με πάρκα, κήπους και περιπάτους διάσπαρτους σε όλο τον αστικό ιστό, καθώς ο αρμονικός συνδυασμός δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος βελτιώνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων και συμβάλλει στη συνολική αισθητική ελκυστικότητα της πόλης.

Ο λόγος που οι πόλεις αυτές έχουν καταφέρει να διατηρήσουν το χαρακτήρα τους, είναι ότι αντιμετωπίστηκαν σαν μια ολότητα στο σχεδιασμό και το καθετί νέο το αντιμετώπισαν ως κομμάτι της ολότητας αυτής.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι κύριες παράμετροι σχεδιασμού προκύπτουν από την κατανόηση του λόγου που οι άνθρωποι επισκέπτονται έναν τόπο, που επιλέγουν να ζήσουν και να εργαστούν σ’ αυτόν, καθώς και από το μέγεθος της σημασίας της βιωματικής τους εμπειρίας σ’ αυτό το μέρος.

Κύριος στόχος είναι η διαμόρφωση ενός συνεκτικού και ανθρωποκεντρικού πολεοδομικού ιστού, όπου η οργάνωση του δημόσιου χώρου εντείνει την κίνηση των χρηστών, την συναναστροφή και την ανάπτυξη των δημόσιων δραστηριοτήτων.

Το ερώτημα λοιπόν, συνοψίζεται στο εξής: θέλουμε μια πόλη η οποία να δρα θετικά για τους πολίτες της ή για τους επισκέπτες της, μια πόλη προσανατολισμένη σχεδιαστικά στο οικονομικό όφελος ή την ορθή πρακτική, σεβόμενη την ιστορία, τη μνήμη, το τοπίο και τελικά τον ίδιο τον άνθρωπο;

Υπάρχει η χρυσή τομή για όλα τα παραπάνω ώστε να επέλθει η ισορροπία, ή μήπως αυτού του είδους οι προσανατολισμοί κινδυνεύουν μετά την απόλυτη επιτυχία και τα θετικά τους αποτελέσματα να καταρρεύσουν;

Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου Intra Moenia: Άρτα – Βέρνη – Βερόνα
Τύπος έργου Ερευνητική εργασία
Φοιτήτρια Βάνα Παπάζογλου
Ημερομηνία παρουσίασης Ιούλιος 2024
Πανεπιστημιακό ίδρυμα ΕΜΠ, Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Κείμενο από την δημιουργό

Starting from the city of Arta, continuing to Bern and ending in Verona, Vana Papazoglou in her research project entitled “Intra Moenia: Arta – Bern – Verona”, in an attempt to determine methods and processes towards a human-centered urban planning, studies the parameters that define the space and atmosphere of a city. 

In the context of today’s global reality, this paper focuses on the study of the dominant parameters that define a city, that shape its urban fabric, and that create a special atmosphere for each traveler and resident.

Starting in order from the city of Arta, continuing to Bern and ending in Verona, we explore the relationships of each city with the element of water, landmarks, topography, building blocks, and street layouts, with the aim of identifying the appropriate methods of city planning.

Βoth in Bern and Verona, the authorities are increasingly engaged in the effort to highlight the rivers as the main zone of interest in the area. 

Specifically, both in Bern and Verona, the authorities are increasingly engaged in the effort to highlight the rivers as the main zone of interest in the area, through landscaped esplanades, extensive green spaces and water activities, such as swimming, canoeing, kitesurfing with with the aim of improving the quality of life of the residents, the aesthetic development of the urban fabric and the creation of a decentralized tourist hub.

At the same time, they adapted the needs of their urban fabric based on the curve of the rivers Aare and Adige respectively, creating organized routes from the center of the old city, numerous bridges of the road network, and placing their residential expansion as equally as possible on the two banks.

In no way can we claim the same for the city of Arta, which maintains a hydrophobic attitude towards the river Arachthos, with insufficient bridge connections on the road network, localized landscape interventions of the coastal areas and insufficient links to the historical center.

In the effort to preserve the identity of the place, Bern and Verona created new administrative and service centers, far from their historical core, avoiding the alteration of the structural and architectural character of the old city by the pressure of modern reality.

Bern and Verona are two cities that constantly strive to maintain the balance between residential areas and green spaces, with parks, gardens and promenades scattered throughout the urban fabric, as the harmonious combination of built and natural environments improves the quality of life of the residents and contributes to the overall aesthetic appeal of the city.

The reason these cities have managed to maintain their character is that they were treated as a whole in planning and everything new was treated as a part of this whole.

In this way, key design parameters emerge from an understanding of why people visit a place, choose to live and work in it, and the magnitude of their experience of that place.

The main goal is the formation of a coherent and human-centered urban fabric, where the organization of public space intensifies the movement of users, socializing and the development of public activities.

So the question can be summed up as follows: do we want a city that acts positively for its citizens or for its visitors, a city oriented by design towards economic benefit or good practice, respecting history, memory, the landscape and finally the man himself?

Is there a golden ratio for all of the above to strike a balance, or are these kinds of orientations in danger of being completely successful and their positive effects collapsing?

Facts & Credits
Project title Intra Moenia: Arta – Bern – Verona
Type Research Thesis project
Student Vana Papazoglou
Presentation date July 2024
University National Technical University of Athens, Department Of Architecture
Text provided by the author