Medi Terra: Rehabilitation & Recovery Center in Crete | Diploma thesis by Foteini Terzopoulou & Zoi Psimmenou 

Diploma thesis by Foteini Terzopoulou and Zoi Psimmenou explores the therapeutic aspect of space in a Rehabilitation & Recovery Center in Crete for people with kinetic disabilities. An additional parameter for this Center is Medical Tourism, a term that refers to patience travelling abroad to receive medical care and treatment.

-text by the authors

The place that was chosen to host this Center is Crete and more specifically the hill between the two beaches of  Fodele coast. In front of it passes the highway connecting Rethymno and Irakleio. In the west beach, touristic accommodation and food services are found, as well as a large hotel complex, spanning over the hill above it. On the east beach instead, no touristic development is noted. Our first gesture upon studying the morphology of the hill and keeping in mind the nature of such a building, was a clear linear axis.

Before this line was transformed into a building, it was interpreted symbolically as a course from illness to health, during which the healing ritual takes place.

Moving on, this ritual was organized into 4 units: the Reception and Therapy divided into Body, Spirit and Water. These units where translated into spaces and then fragmented the axis. Our first attempt was to place this “axis” on top of the hill. However, this was problematic due to lack of integration with the natural landscape. So, we chose to embed the axis and create a subterranean building that will allow the impression of continuity of the hill’s crest.

The course of synthesis goes as follows: first, the linear axis is translated into a path. In parallel, a firm wall stretches along that path, creating a barrier towards the side of the bustling beach and the large hotel complex. Then, another axis is added, facing towards the sea with a view of the east beach, which will later host the accommodation. The primary linear path is fragmented by “boxes” creating distinct units that receive the basic services of the building: Reception, Clinic, Body (Physiotherapy), Spirit (Speech Therapy) and Water (Hydrotherapy). Afterwards, walls divide the accommodation axis into 12 rooms. Another important element of the composition that is added at the end of the path, is a large incision on the hill with a monumental ascend to the roof of the building. The next principal moves are two large sections of the hill, that host social spaces and recreational activities, functioning as through and through passages as well. Lastly, along the sides of the main path, vertical holes, varying in height, function as patios and insert nature inside the building (7). More specifically, on level +5.00, the top of the building functions as the continuum of the hill’s crest.

Through the roof garden, expands a walk leading to a viewpoint of the Aegean Sea.

Below, on level ±0.00 the Reception and the Administration Offices, the Medical Sector with Doctor’s Offices, the Physiotherapy, Occupational Therapy and Hydrotherapy Sectors as well as a Cafeteria and an Outdoors Pool are gathered. On level -4.00 the Restaurant and Cafeteria, the Recreational Sector with outdoor games, the Wellbeing and Relaxation Sector with spa, massage rooms and gym and Accommodation with 12 rooms are located. Finally, on level -9.00 one finds 4 rooms for the practice of independent living.

Ultimate goal of this diploma thesis was to break free from frigid medical spaces by creating a therapeutic environment that can benefit patience both physically and psychologically through its architectural atmosphere.

Facts & Credits
Project title  Medi Terra: Rehabilitation & Recovery Center in Crete
Students  Foteini Terzopoulou, Zoi Psimmenou
Supervisor  Stavros Gyftopoulos
Date  September 2019
Institution  School of Architecture, Nation Technical University of Athens (NTUA)

Η διπλωματική εργασία της Φωτεινής Τερζοπούλου και της Ζωής Ψημμένου διερευνά τη θεραπευτική διάσταση του χώρου σε ένα Κέντρο Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Ατόμων με Κινητική Αναπηρία στη Κρήτη, ενσωματώνοντας στον σχεδιασμό την παράμετρο του Ιατρικού Τουρισμού κατά τον οποίο ασθενείς ταξιδεύουν σε άλλες χώρες, αναζητώντας ιατρική περίθαλψη ή φροντίδα.

-κείμενο από τις δημιουργούς

Ο τόπος που επιλέχθηκε να φιλοξενήσει το Κέντρο, είναι η Κρήτη και πιο συγκεκριμένα, ο λόφος ανάμεσα στις δύο ακτές της παραλίας Φόδελε. Μπροστά από αυτόν, διέρχεται η Εθνική Οδός Ρεθύμνου-Ηρακλείου. Η μια παραλία είναι οργανωμένη και φιλοξενεί τουριστικά καταλύματα και υπηρεσίες εστίασης καθώς και μια μεγάλη ξενοδοχειακή μονάδα που εκτείνεται στον από πάνω λόφο. Αντίθετα, στην μικρότερη παραλία δεν παρατηρείται τουριστική εκμετάλλευση. Η πρώτη μας χειρονομία, μελετώντας τη μορφολογία του λόφου και έχοντας στο μυαλό μας τη φύση αυτού του κτηρίου, ήταν ένας καθαρός ευθύγραμμος άξονας.

Πριν αυτή η γραμμή μεταφραστεί σε κτίριο, ερμηνεύτηκε συμβολικά ως μια πορεία από την ασθένεια στην υγεία, κατά τη διάρκεια της οποίας λαμβάνει χώρα το θεραπευτικό τελετουργικό.

Στη συνέχεια, το θεραπευτικό αυτό τελετουργικό οργανώθηκε σε τέσσερεις ενότητες: την Είσοδο και τη Θεραπεία που χωρίστηκε σε Σώμα, Πνεύμα και Νερό. Οι ενότητες αυτές μεταφράστηκαν σε χώρους, που διέσπασαν τον αρχικό άξονα. Η πρώτη μας απόπειρα ήταν η τοποθέτηση αυτής της “γραμμής” επάνω στο λόφο. Ωστόσο, αυτή αποκλείστηκε καθώς παρατηρήσαμε ότι δημιουργούσε προβλήματα ένταξης στο φυσικό τοπίο. Έτσι, επιλέξαμε τη βύθιση του άξονα και τη δημιουργία ενός υπόσκαφου κτιρίου, το οποίο θα επιτρέπει την αντίληψη της οπτικής συνέχειας της κορυφογραμμής του λόφου.

Αναλυτικότερα, η πορεία σύνθεσης έχει ως εξής: αρχικά, ο ευθύγραμμος άξονας μεταφράζεται σε διαδρομή. Παράλληλα σε αυτή τη διαδρομή εκτείνεται ένας στιβαρός τοίχος, ο οποίος λειτουργεί ως όριο προς την μεριά της οργανωμένης παραλίας και της μεγάλης ξενοδοχειακής μονάδας. Στη συνέχεια, προστίθεται άλλη μια χάραξη που στρέφεται προς την θάλασσα με θέα τη μικρή παραλία, η οποία ύστερα θα παραλάβει τη διαμονή. Η βασική γραμμική διαδρομή διασπάται από “κουτιά” και δημιουργούνται διακριτές ενότητες που παραλαμβάνουν τις βασικές λειτουργίες του κτηρίου: η Υποδοχή, τα Ιατρεία, το Σώμα (Φυσιοθεραπεία), το Πνεύμα (Λογοθεραπεία – Εργοθεραπεία) και το Νερό (Υδροθεραπεία). Έπειτα, τοιχία χωρίζουν τη χάραξη της διαμονής στα 12 δωμάτια. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο της σύνθεσης που προστίθεται στην απόληξη της βασικής διαδρομής είναι μια μεγάλη τομή-τρύπα στο λόφο, γύρω από την οποία αναπτύσσεται μια συμβολική και μνημειακή ανάβαση στο δώμα του κτιρίου. Επόμενη βασική χειρονομία είναι οι δύο μεγάλες τομές στο λόφο, στις οποίες φιλοξενούνται κοινωνικοί χώροι και δραστηριότητες αναψυχής, ενώ λειτουργούν και ως διαμπερή περάσματα. Τέλος, πέρα από αυτές τις οριζόντιες διαμπερείς τρύπες, κατά μήκος της διαδρομής υπάρχουν κατακόρυφες τρύπες, άλλοτε μονού και άλλοτε διπλού ύψους που λειτουργούν ως αίθρια και εισάγουν το στοιχείο της φύσης στο κτίριο. Πιο αναλυτικά, στη στάθμη +5, η επίστεψη του κτηρίου λειτουργεί ως συνέχεια της κορυφογραμμής του λόφου.

Στο φυτεμένο δώμα αναπτύσσεται μια πορεία για περιπάτους και καταλήγει σε ένα belvedere του Αιγαίου.

Παρακάτω, στη στάθμη +0.00 συγκεντρώνονται η Υποδοχή και η Διοίκηση, ο Ιατρικός Τομέας με ιατρεία και εξετάστηρια, οι Τομείς της Φυσιοθεραπείας της Εργοθεραπείας και της Υδροθεραπείας καθώς και αναψυκτήριο και εξωτερική πισίνα αναψυχής. Στη στάθμη -4.00 τοποθετείται Τομέας Εστίασης με Εστιατόριο και Αναψυκτήριο, Τομέας Αναψυχής με υπαίθρια παιχνίδια, Τομέας Ευεξίας και Χαλάρωσης με υπηρεσίες Σπα, Μασάζ και Γυμναστηρίου και η διαμονή που απαρτίζεται από 12 δίκλινα δωμάτια. Τέλος, στη στάθμη -9.00 βρίσκουμε τα 4 δωμάτια ανεξάρτητης διαβίωσης.

Απώτερος σκοπός αυτής της διπλωματικής εργασίας ήταν να ξεφύγουμε από τους ψυχρούς ιατρικούς χώρους, δημιουργώντας ένα θεραπευτικό περιβάλλον που μπορεί να ωφελήσει τους ασθενείς, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά με την αρχιτεκτονική του.

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας  Medi Terra: Κέντρο Αποθεραπείας και Αποκατάστασης στην Κρήτη
Φοιτητές  Φωτεινή Τερζοπούλου, Ζωή Ψημμένου 
Επιβλέπων καθηγητής  Σταύρος Γυφτόπουλος 
Εξεταστική περίοδος  Σεπτέμβριος 2019
Σχολή  Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (ΕΜΠ)