Η διπλωματική εργασία της Χριστίνας Αβραμίδη αφορά το σχεδιασμό και την οργάνωση του οικισμού “Μέρωμα” στην περιοχή της Ραφήνας. Το όνομα του οικισμού περιγράφει τη διαδικασία που προτείνεται για την πληγείσα από πυρκαγιές περιοχή, αφού “Μέρωμα” ονομάζεται η “εργασία η οποία ουσιαστικά μετατρέπει μια επικλινή έκταση σε καλλιεργήσιμο χωράφι”. Στόχος της πρότασης εκτός από την αποκατάσταση και προστασία της περιοχής, είναι η καθιέρωση ενός νέου μοντέλου ζωής, ενός τρόπου διαβίωσης που θα διαμορφώνει μια αυτάρκη κοινότητα και θα έχει ως στόχο τη βιωματική μάθηση του υπόλοιπου πληθυσμού.
Η εργασία παρουσιάστηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών, με επιβλέποντα καθηγητή τον Πάνο Δραγώνα.

Θέμα της παρούσας εργασίας είναι η δημιουργία ενός οικολογικού χωριού σε μια έκταση του δήμου Ραφήνας, ο οποίος έχει υποστεί μεγάλες καταστροφές λόγω της πυρκαγιάς που ξέσπασε το 2018. Στόχος λοιπόν είναι η περιβαλλοντική αποκατάσταση της περιοχής, η διατήρηση και η προστασία της, μέσα από την καθιέρωση ενός διαφορετικού μοντέλου ζωής.

Ο σχεδιασμός και η χωροθέτηση των λειτουργιών της κοινότητας έγινε με βασικό γνώμονα το σεβασμό του υφιστάμενου τοπίου. Αναζητώντας μεθόδους για την όσο το δυνατόν πιο διακριτική παρέμβαση σε αυτό, μελετήθηκε ένα παραδοσιακό παραγωγικό μοντέλο που συναντάται κυρίως στα νησιά του Αιγαίου, αυτό των αναβαθμίδων. 

Με τη λογική αυτή οι αναβαθμίδες χρησιμοποιούνται ως συνθετικό εργαλείο για τον σχεδιασμό του οικισμού. Τα πλατώματα που δημιουργούνται, ορίζουν κλειστούς, ανοιχτούς χώρους και καλλιεργήσιμες περιοχές, ακολουθώντας τη φυσική κλίση της πλαγιάς.

Η κυκλοφορία του αυτοκινήτου μέσα στη κοινότητα περιορίζεται σε μεγάλο βαθμό, ενώ η στάθμευση τους γίνεται κάτω από υπόστεγα, ώστε να μην γίνονται ορατά από τους κατοίκους. Στο κέντρο της κοινότητας τοποθετείται το κοινοτικό κτίριο, ένα σημείο συνάντησης κατοίκων και επισκεπτών.

Εκεί θα στεγάζονται πολυάριθμα και ποικίλα προγράμματα, θα πραγματοποιούνται όλες οι εμπορικές δραστηριότητες και θα ενημερώνονται οι επισκέπτες για τον τρόπο ζωής και τις δράσεις που λαμβάνουν χώρα στο μέρος αυτό.

Στη συνέχεια, όσον αφορά τις κατοικίες σκοπός είναι η αρμονική συμβίωση των κατοίκων. Έτσι, δημιουργούνται δέκα γειτονιές κυρίως στα υψηλότερα σημεία της κοινότητας. Από την άλλη, οι υποδομές που χρειάζονται για τις απαραίτητες γεωργικές δραστηριότητες τοποθετούνται στο κατώτερο σημείο του οικισμού.

Το οικολογικό χωριό Μέρωμα έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως κέντρο έρευνας και εκπαίδευσης. Μια αυτάρκης κοινότητα, που ταυτόχρονα εξασφαλίζει μέσω της βιωματικής μάθησης, την ευρύτερη διάδοση της γνώσης των πρακτικών, των αξιών και των αρχών που αυτή χρησιμοποιεί και πρεσβεύει. Σκοπός της είναι να αποκαταστήσει μια πληγείσα περιοχή συστήνοντας ένα εξ ‘ολοκλήρου νέο πρότυπο διαβίωσης.

Ένα αναπτυξιακό όραμα που αντιτίθεται στη βιομηχανοποιημένη πραγματικότητα και θέτει τα θεμέλια του στις συμμετοχικές διαδικασίες και την βιώσιμη ανάπτυξη.

Η εργασία η οποία ουσιαστικά μετατρέπει μια επικλινή έκταση σε χωράφι λέγεται Μέρωμα και περιλαμβάνει τέσσερις συναπτές εργασίες: την εκχέρσωση της έκτασης, το καθάρισμα από την πέτρα, το χτίσιμο της ξερολιθιάς και τέλος τη δημιουργία του καλλιεργήσιμου εδάφους.

Στοιχεία:
Έργο: “Οικισμός Μέρωμα, ένα μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης”
Τυπολογία: Διπλωματική Εργασία
Χρονολογία: 2021
Φοιτήτρια: Χριστίνα Αβραμίδη
Ίδρυμα: Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστημίου Πατρών
Επιβλέπων καθηγητής: Πάνος Δραγώνας