Research thesis by Elvira Kamperi studies how architecture was altered from a hymn writer of life, to a catalyst of death. Tracing architectural ambitions of the Nazi regime, leads to the study of space configuration in concentration camps. Architecture as a systematic annihilation implement of human beings. Both conscious understanding of architectural potentials and promotion of its most perverted sides are managed to be achieved. Reasonably, one may ask “what is the benefit of such an act?”. It is fundamental to realize the following: no other science is a more reliable representative of human societies, than architecture.

-Text provided by the author

It happened,

therefore, it can happen again […]

It can happen everywhere.

Primo Levi

It is fair to say that historical study maintained significantly poor towards the most horrific events that turmoiled the world, for several decades after the end of WWII. Until the late 80’s, studies regarding the Holocaust were very few and did not possessed any crucial role to the international historiography. A paradoxical fact, concerning that this unique event marked indelibly the history of the 20th century. What is more, with the 21st century already leaving its very first stigma, we have no excuse regarding the obligation to understand. The past thirty years, we achieved to study and deepen the “what happened?” question satisfactory enough. The “why it happened?” one is a different story. Far more sophisticated and painful for human mentality, this question will surely be a subject to investigate for the decades to come, until it concludes to an answer. If it is possible to be answered.

Having vast information about the terror that had risen into the Nazi concentration camps by now, we are about to examine the details; beyond and behind them. It is essential to highlight the forces that flourished into the backstage and were able to put on stage the cruelest act of human civilization. Sciences that had always reflected the progress of human intelligence, were transformed into our most loyal allies, on the road to perdition. In sympathy with this, Architecture altered from a hymn writer of life, to a catalyst of death. Tracing architectural ambitions of the Nazi regime, leads to the study of space configuration in concentration camps. Fields of insanity are being analyzed and understood through logical justifications, as creations of a human being. It is an oxymoron, unpleasant, but inevitably true fact. The legacy of the Nazi regime to Architecture was absolute terror. The one of realization through deification of death.

Here is the subject of this research thesis: Architecture as a systematic annihilation implement of human beings. Both conscious understanding of architectural potentials and promotion of its most perverted sides are managed to be achieved. Reasonably, one may ask “what is the benefit of such an act?”. It is fundamental to realize the following: no other science is a more reliable representative of human societies, such Architecture. Its decryption through centuries can provide us with a valid deposit of knowledge regarding human nature; the same way the study of History does.

In comparison with the last one, in which records are not always objective, architectural buildings represent categorically the genius loci of the time they were built, for as long as they stand at their place. In cases such these, Architecture consists the most truthful quotation of human history. Beauty in Architecture -with the meaning of the existence of the form- attests to brilliant intelligence, while erebus testifies sick minds. Highlighting the darkest circumstance that such minds can give us, brings us closer to the awareness, the acceptance and most importantly, to the recognition of historic horror. This is the only path that allow us to believe that such acts will not happen again, at any form. Because, if we wish to anticipate a clear light, we have but to confront our darkest side.

You can read more about the research project here and see the presentation here 

Facts & Credits

University  National Technical University of Athens, School of Architecture
Title  The Architecture of Death | The concentration camps
Student  Elvira Kamperi
Presentation date   February 2021
Supervisor   Tilemachos Andrianopoulos

Η ερευνητική εργασία της Ελβίρας Καμπέρη μελετά τη χρήση της αρχιτεκτονική ως εργαλείο συστηματικής εξόντωσης ανθρώπων από το ναζιστικό καθεστώς. Καταλήγοντας στην άκρη του νήματος, επιδιώκεται η συνειδητή κατανόηση της αρχιτεκτονικής δυναμικής και η ανάδειξη των πιο διαστροφικών πτυχών της. Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς: ποιό το όφελος από κάτι τέτοιο; Είναι καίριο να γίνει αντιληπτό το εξής: καμία επιστήμη δεν προβάλλει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο την ανθρώπινη κοινωνία απ’ ότι η Αρχιτεκτονική.

-Κείμενο από τη δημιουργό

Συνέβη,

γι’ αυτό μπορεί να συμβεί ξανά […]

Μπορεί να συμβεί οπουδήποτε.

Primo Levi

Για αρκετές δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η ιστορική έρευνα διατηρούσε στρουθοκαμηλική στάση απέναντι στα πιο αποτρόπαια γεγονότα που συντάραξαν τον κόσμο. Μέχρι και τη δεκαετία του 1980, οι μελέτες γύρω από το Ολοκαύτωμα ήταν ελάχιστες και δεν κατείχαν σημαντική θέση στην διεθνή ιστοριογραφία. Γεγονός παράταιρο αν αναλογιστεί κανείς πως το μοναδικό αυτό συμβάν σφράγισε ανεξίτηλα την ιστορία του εικοστού αιώνα. Πλέον, με το νέο αιώνα να αφήνει ήδη το στίγμα του, δεν υπάρχει δικαιολογία ως προς την υποχρέωση που έχουμε να κατανοήσουμε. Τα τελευταία τριάντα χρόνια έχουμε επιτύχει να μελετήσουμε και να εμβαθύνουμε ικανοποιητικά στο «τι συνέβη;». Το ερώτημα «γιατί συνέβη;» είναι μια διαφορετική ιστορία. Κατά πολύ πιο σύνθετο και επίπονο για την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, θα παραμείνει ζήτημα έρευνας για αρκετές δεκαετίες ακόμη μέχρι να απαντηθεί. Αν απαντηθεί…

Έχοντας ήδη φέρει στην επιφάνεια τη φρίκη που έλαβε χώρα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας, καλούμαστε πια να κοιτάξουμε στα σημεία˙ πίσω και πέρα από αυτή. Οφείλουμε να εξετάσουμε τις παρασκηνιακές δυνάμεις που κατόρθωσαν να ανεβάσουν στη σκηνή το πιο ειδεχθές πρόσωπο του ανθρώπινου πολιτισμού. Επιστήμες που ανέκαθεν αντανακλούσαν την πρόοδο της ευφυΐας του είδους μας, έγιναν οι πιο πιστοί μας σύμμαχοι στο δρόμο προς τον όλεθρο. Σε απόλυτη σύμπνοια, η Αρχιτεκτονική από υμνωδός της ζωής, μετατράπηκε σε καταλύτη θανάτου. Πιάνοντας το νήμα από τις αρχιτεκτονικές φιλοδοξίες του ναζιστικού καθεστώτος, φτάνουμε στη μελέτη της χωρικής πραγματικότητας των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Ως ανθρώπινο δημιούργημα, οι τόποι του παράλογου αναλύονται και κατανοούνται μέσα από λογικά πλαίσια. Οξύμωρο, δυσάρεστο και πέρα ως πέρα αληθινό. Το αποτύπωμα που επιχείρησε να αφήσει το ναζιστικό κίνημα στην Αρχιτεκτονική ήταν αυτό του τρόμου. Αυτό της πραγμάτωσης μέσα από την αποθέωση του θανάτου. 

Εδώ είναι το θέμα της παρούσας μελέτης: η Αρχιτεκτονική ως εργαλείο συστηματικής εξόντωσης ανθρώπων. Καταλήγοντας στην άκρη του νήματος, επιδιώκεται η συνειδητή κατανόηση της αρχιτεκτονικής δυναμικής και η ανάδειξη των πιο διαστροφικών πτυχών της. Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς: ποιό το όφελος από κάτι τέτοιο; Είναι καίριο να γίνει αντιληπτό το εξής: καμία επιστήμη δεν προβάλλει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο την ανθρώπινη κοινωνία απ’ ότι η Αρχιτεκτονική. Η αποκρυπτογράφησή της ανά τους αιώνες προσφέρει μια έγκυρη παρακαταθήκη γνώσης, αναφορικά με την ανθρώπινη φύση, με τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει και με τη μελέτη της Ιστορίας. Εν συγκρίσει μάλιστα με την καταγραφή της τελευταίας που δεν γίνεται πάντοτε αντικειμενικά, τα αρχιτεκτονήματα προβάλλουν κατηγορηματικά το πνεύμα της εποχής που κτίστηκαν, για όσο καιρό στέκουν στη θέση τους. Στις περιπτώσεις αυτές, η Αρχιτεκτονική αποτελεί το πιο ειλικρινές πεδίο παράθεσης της ανθρώπινης ιστορίας. Η ομορφιά –με τη σημασία της ύπαρξης μορφής– στην Αρχιτεκτονική μαρτυρά λαμπρή νόηση, ενώ το έρεβος κρύβει αρρωστημένα μυαλά. Η στηλίτευση του πιο σκοτεινού παραδείγματος που έχει να μας δείξει, μας φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στη γνώση, την αποδοχή και κυρίως, στην αναγνώριση της ιστορικής φρίκης. Αυτό είναι και το μοναδικό μονοπάτι που θα μας επιτρέψει να αισιοδοξούμε πως δε θα επαναληφθεί ποτέ ξανά, σε οποιαδήποτε μορφή. Διότι αν θέλουμε να προσδοκούμε σε ένα διαυγές φως, δεν έχουμε παρά να κοιτάξουμε κατάματα την πιο σκοτεινή πλευρά μας.

Μπορείτε να διαβάσετε ολη την έρευνα εδώ και να δείτε την παρουσίαση της διάλεξης εδώ 

Στοιχεία εργασίας

Σχολή  Eθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
Μάθημα  Ερευνητική Εργασία
Τίτλος  H Aρχιτεκτονική του Θανάτου | Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης
Σπουδάστρια  Ελβίρα Καμπέρη
Παρουσίαση   Φεβρουάριος 2021
Επιβλέπων Καθηγητής   Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος


RELATED ARTICLES