Στην Διπλωματική της εργασία με τίτλο “Σύμπραξις” Ασφοντυλιτών η Αναστασία Χατζόγλου, σχεδιάζει μια πρόταση αναβίωσης του οικισμού του Ασφοντυλίτη στην Αμοργό, με βάση τον αγροτουρισμό και με την λειτουργία ενός τοπικού συλλόγου. 

Η έρευνα ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2022, με τη συλλογή υλικού για την εκπόνηση της ερευνητικής εργασίας, η οποία μελετά την κατοικία στην ευρύτερη περιοχή της Αιγιάλης της Αμοργού από τα τέλη του 18ου έως τα τέλη του 20ου αι., εξελίχθηκε σε μια εστιασμένη μελέτη της περιοχής του αγροτικού οικισμού του Ασφοντυλίτη και κατέληξε σε μια πρόταση αναβίωσης του οικισμού, με πρότυπο αγροτουριστικής ανάπτυξης.

Αρχικά γίνεται αποκωδικοποίηση του Ασφοντυλίτη, μέσω της χαρτογράφησης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του και ακολουθεί η επεξήγηση της πρότασης μέσω σχεδιαστικών απεικονίσεων.

Ο αγροτικός οικισμός του Ασφοντυλίτη δεν έχει κανέναν μόνιμο κάτοικο και δεν ηλεκτροδοτείται. Εντάσσεται στην ευρύτερη περιοχή της Αιγιάλης και αποτελεί τον μεγαλύτερο αγροτικό οικισμό του νησιού.

Ο οικισμός κατοικούνταν από γεωργούς και κτηνοτρόφους την καλοκαιρινή εποχή του γεωργικού έτους-είχε μόνο δύο εποχές-, οι οποίοι αποχωρίζονταν τις οικογένειές τους και οδηγούσαν εκεί τα κοπάδια τους.

Η ερημοποίηση του οικισμού έγινε σταδιακά και αυτό κυρίως λόγω των δύσκολων συνθηκών διαβίωσης, καθώς και της κατάργησης του φαινομένου της προσωρινής αποίκησης των αγροτών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Η πρόταση αφορά της αναδημιουργία της κοινότητας του αγροτικού οικισμού του Ασφοντυλίτη με βάση τον αγροτουρισμό και στηρίζεται στην ιδέα της δημιουργίας ενός συλλόγου που θα ονομάζεται «Σύμπραξις Ασφοντυλιτών». Ο σύλλογος θα απαρτίζεται από ντόπιους του οικισμού και θα στηρίζεται οικονομικά από την παραγωγή τοπικών προϊόντων, μέσω της «σύμπραξης» ντόπιων και επισκεπτών.

Η παρέμβαση προκύπτει από τον σχεδιασμό σε δύο κλίμακες: Εκείνη του οικισμού και εκείνη της μονάδας. Η στρατηγική της παρέμβασης περικλείει 4 κινήσεις.

  • Η πρώτη κίνηση είναι η διατήρηση του μονοπατιού που διαπερνά τον οικισμό. Σε αρκετά σημεία συμπίπτει με το αρχαίο μονοπάτι «Παλιά Στράτα» ενώ, έχει υποστεί αλλοιώσεις στην είσοδο του οικισμού. 

  • Η δεύτερη κίνηση περιλαμβάνει την ενεργοποίηση των οικοπέδων μέσω των αυλών, των καλλιεργειών και των δημόσιων χρήσεων. 

  • Η τρίτη κίνηση αφορά την διατήρηση και αναστύλωση των υπαρχόντων κτισμάτων. Οι νέες χρήσεις σχετίζονται με την μόνιμη κατοίκιση, με την διαμόρφωση χώρων παραγωγής των προϊόντων και με την στέγαση δημόσιων δραστηριοτήτων που αφορούν την κοινότητα.

  • Η τέταρτη κίνηση είναι η δημιουργία 5 νέων μονάδων φιλοξενίας επισκεπτών.

Η μονάδα φιλοξενίας των επισκεπτών είναι μια ελαφριά κατασκευή από ξύλο, η οποία μιμείται μία τυπολογία της παραδοσιακής κατοικίας της Αμοργού, εκείνη του μονόχωρου πυρήνα με βοηθητικό χώρο και καμάρα. Αποτελείται από τέσσερις ξύλινους σοφάδες, ένα κουζινάκι και λουτρό και μπορεί να φιλοξενήσει από 4 έως 8 άτομα, κατά τις περιόδους γεωργικών και κτηνοτροφικών εργασιών.

Η επιλογή του υλικού κατασκευής έγινε με βάση την πιθανότητα αφαίρεσης των μονάδων μακροπρόθεσμα, ώστε να μην αλλοιωθεί ο χαρακτήρας του οικισμού, όπως συμβαίνει σε αρκετές περιοχές του νησιού, λόγω της ραγδαίας αύξησης του τουρισμού και των τουριστικών καταλυμάτων.

Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου “Σύμπραξις” Ασφοντυλιτών
Τύπος έργου Διπλωματική εργασία
Φοιτήτρια Αναστασία Χατζόγλου
Επιβλέπουσα καθηγήτρια Κατσώτα Δήμητρα
Ημερομηνία παρουσίασης Ιούνιος 2024
Πανεπιστημιακό ίδρυμα Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Πατρών
Κείμενο από την δημιουργό

In her Diploma thesis entitled “Σύμπραξις” of Asfontylites, Anastasia Hatzoglou designs a proposal for the revival of the settlement of Asfontylites in Amorgos, based on agro-tourism and the support of a local association.

The research started in April 2022, with the collection of material for the preparation of the research paper, which studies the residence in the wider area of ​​Aigiali, Amorgos from the end of the 18th to the end of the 20th century, it evolved into a focused study of area of ​​the rural settlement of Asfontylitis and came to a proposal for the revival of the settlement, with an agritourism development model.

Initially, the Asfontylite is decoded, through the mapping of its special characteristics, followed by the explanation of the proposal through design illustrations.

The rural settlement of Asfontylitis has no permanent residents and is not electrified. It is part of the wider area of ​​Aegiali and is the largest agricultural settlement of the island.

The settlement was inhabited by farmers and herders during the summer season of the agricultural year – there were only two seasons -, who separated from their families and drove their herds there.

The desertification of the settlement happened gradually, and this was mainly due to the difficult living conditions, as well as the abolition of the phenomenon of the temporary settlement of farmers during the summer months.

The proposal concerns the re-creation of the community of the rural settlement of Asfontylitis based on agritourism and is based on the idea of ​​creating an association called “Σύμπραξις”. The association will be made up of local residents of the settlement and will be financially supported by the production of local products, through the “partnership” of locals and visitors.

The intervention results from planning on two scales: That of the settlement and that of the unit.The intervention strategy includes 4 moves:

  • The first move is to preserve the path that runs through the settlement. In several places, it coincides with the ancient path “Palia Strata”, while it has suffered alterations at the entrance of the settlement.

  • The second move involves the activation of plots through courtyards, crops and public uses.

  • The third move concerns the preservation and restoration of the existing buildings. The new uses are related to permanent residence, to the formation of production areas of the products and to the accommodation of public activities concerning the community.

  • The fourth move is the creation of 5 new guest accommodation units.

The guest accommodation unit is a light wooden construction, which imitates a typology of the traditional house of Amorgos, that of the one-room core with an auxiliary space and an arch. It consists of four wooden sofas, a kitchenette and a bathroom and can accommodate from 4 to 8 people, during the periods of agricultural and livestock work.

The choice of construction material was made based on the possibility of removing the units in the long term, so as not to alter the character of the settlement, as is the case in several areas of the island, due to the rapid increase in tourism and tourist accommodation. 

Facts & Credits
Project title “Sympraksis” of Asfontylites
Type Diploma Thesis 
Student Chatzoglou Anastasia
Supervisor Katsota Demetra
Presentation date June 2024
University University of Patras, Department of Architecture
Text by the author


RELATED ARTICLES