Teatro Nostrum: one floating cultural center for the dispersed urbanity of the Aegean archipelago | Diploma thesis by Anastasis Papadakis

Diploma thesis by Anastasis Papadakis proposes Teatro Nostrum, a mobile theatre for all the inhabitants of the 76 Aegean islands, a floating cultural center for the dispersed urbanity of the Aegean archipelago.

-text by the authors

Catalogue of Greek participation in the 10th International Architecture Exhibition of the Venice Biennale describes, annotates, eulogizes the dispersed urbanity of the Aegean archipelago. Sea is used as a transportation net, connecting numerous islands into an urban unity. Only evident part of this net are docks. Docks are an artificial land at the edge of islands and Aegean. Concrete blocks with no ornaments or any ambition for monumentality are the center of Aegean. Docks are a dispersed square for the dispersed city of Aegean archipelago.

Empty docks are fertilized by ships. A ship is the common condenser for the whole archipelago. The collective experience of disembarkation and boarding was rarefied each year from October until May. The centuries-old Aegean city transformed into a holiday resort, a touristic attraction for summer holidays.

Each winter, the few permanent islanders can’t sustain the delirious Aegean metropolis of summertime. No theatrical performances, concerts, exhibitions, workshops or other entertaining events strike the routine of winter Aegean. Just a few miles away, at the perimeter of archipelago, the big urban centers are full of cultural happenings.  

Aegean city needs a construction for transporting, storing and housing credits, equipment and events from mainland to Archipelago. Aegean needs its own Teatro del Mondo. A mobile Teatro for all islanders, Greeks, Turks and refugees, their Teatro Nostrum.

A multitasking cultural center was included into a mass of 164 containers/10ft, the maximum load of a small container ship with 2 cranes. The cluster of 164 containers was sculpted creating a large space for a multi-purpose hall as well as two wells for staircases. Depositories, dressing rooms, checkrooms, restrooms and a small canteen were placed into 44 containers. At ship’s deck, containers converted to credits’ bedrooms. According to performance necessity, ship’s deck could be load with 10 rows. Patios and nooks perforate containers mass offering light and clean air for every bedroom.

Different using scenarios in addition with limited usable area of container ship cause the necessity of constantly move of 91 containers which compose Teatro Nostrum. 2 strong cranes modify the number of hosting credits by fluctuating bedroom-containers or the structure of the hall lifting backstage-containers and moving fly loads.

Additionally, cranes could transfer performances from ship’s interior, outside at the free space of every dock, at the dispersed square of Aegean city.

Teatro Nostrum using container ship like a parasite using its host, it is like an amateur’s patent that plug in work made by a professional naval engineer. Teatro Nostrum looks like a ridiculous remake of Archigram’s Walking City, an ironic answer to the state of the art seismic-research vessel and drilling ships which searching Aegean Sea and East Mediterranean.

Inhabitants of the 76 Aegean islands, Greeks, Turks and refugees, would earn one common experience, their own futuristic circus, their own gimmick-theater, one urban console for the lengthy, over peaceful, Aegean winter. 

Facts & Credits
Project tilte  Teatro Nostrum, One floating cultural center for the dispersed urbanity of the Aegean archipelago
Student  Anastasis Papadakis
Supervisor  Giorgos Mitroulias, Assistant Professor
Course  Diploma thesis
Institution  School of Architecture, University of Thessaly

Η διπλωματική εργασία του Αναστάσιου Παπαδάκη προτείνει ένα Teatro Nostrum, ένα μεταφερόμενο, φουτουριστικό θέατρο κοινό για όλους τους κατοίκους των 76 νησιών του Αιγαίου πελάγους, ένα πλωτό κέντρο πολιτισμού για τη διάσπαρτη αιγαιακή πολιτεία.

-κείμενο από τον δημιουργό

Ο κατάλογος της ελληνικής συμμετοχής στην 10η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας είναι γεμάτος από κείμενα που περιγράφουν, σχολιάζουν, εξυμνούν τη διάσπαρτη πόλη του Αιγαίου. Η αιγαιακή Μετάπολη έχει δομηθεί πάνω στο δίκτυο μεταφορών που το πέλαγος επιτρέπει. Μόνο απτό τμήμα του δικτύου της, η προκυμαία.

Η προκυμαία, μια τεχνητή στεριά στο όριο νησιού-Αιγαίου μοιάζει παντού η ίδια. Κατασκευασμένη με γνώμονα την οικονομία και τη λειτουργικότητα η προκυμαία δεν έχει την παραμικρή φιλοδοξία εντυπωσιασμού ή μνημειακότητας. Η προκυμαία είναι πιο πολύ Αιγαίο παρά Σύρος ή Σκόπελος ή Πάτμος. Είναι μια διάσπαρτη πλατεία για μια διάσπαρτη πόλη. Η επιβίβαση και αποβίβαση κάθε πλοίου μεταβάλλει την προκυμαία σε πλατεία, της δίνει την αναγκαία λειτουργία. Το μετακινούμενο πλοίο είναι ο κοινός πυκνωτής για μια σειρά από προκυμαίες, είναι το σημείο αναφοράς για ολόκληρο το πέλαγος.

Η κοινή εμπειρία της αποβίβασης-επιβίβασης, η περιοδική γονιμοποίηση της προκυμαίας αραιώνει δραματικά από Οκτώβρη μέχρι Μάη, επιδεινώνοντας τη συνοχή του αρχιπελάγους. Από πέλαγος-πόλη το Αιγαίο μεταβάλλεται σε πέλαγος-θέρετρο. Ο συρρικνωμένος πληθυσμός δεν μπορεί να υποστηρίξει μια σειρά από υπηρεσίες οι οποίες αναστέλλουν τη λειτουργία τους μέχρι την επόμενη τουριστική πλημμυρίδα. Η ψυχαγωγία και η διασκέδαση είναι από τα πρώτα αγαθά που περιστέλλονται. Λίγα ναυτικά μίλια μακριά, στην περίμετρο της αιγαιακής πόλης, τα μεγάλα αστικά κέντρα βρίθουν από συμβάντα. Θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, συναυλίες, προβολές ταινιών αλλά και σεμινάρια, ομιλίες, συνέδρια κρατούν τους κατοίκους τους σε εγρήγορση. Το Αιγαίο έχει ανάγκη από μια κατασκευή που θα μεταφέρει, θα αποθηκεύει και θα στεγάζει συντελεστές, εξοπλισμό και συμβάντα. Έναν μεταφερόμενο χώρο στον οποίο το εκάστοτε θέαμα θα στήνεται και θα αναπαράγεται από νησί σε νησί.

Το Αιγαίο έχει ανάγκη από το δικό του Teatro del Mondo. Ένα θέατρο κτήμα όλων του των κατοίκων. Ένα Teatro Nostrum.

Το αιγαιακό θέατρο δεν χρειάζεται να κτιστεί από την αρχή σαν ένα πλωτό κτήριο. Μπορεί να χωρέσει στο κύτος ενός πλοίου χρησιμοποιώντας το υπάρχον δίκτυο του πελάγους. Η συνηθισμένη για τους νησιώτες μορφή του επιβατικού πλοίου απορρίφθηκε ως τετριμμένη. Η φουτουριστική μορφή ενός εμπορευματοκιβωτιοφόρου (container ship) χρησιμοποιήθηκε για να διαφοροποιήσει το πλωτό θέατρο από τα υπόλοιπα πλοία της γραμμής.

Το μεγάλο αμπάρι που διαθέτει ένα πλοίο container είναι ιδανικός χώρος για τη στέγαση του αιγαιακού θεάτρου. Το container/10ft (6m μήκος Χ 2,4m πλάτος Χ 2,6m ύψος) λειτούργησε ως το δομικό υλικό για τη διαμόρφωση αυτού του κενού χώρου. Το μέγιστο φορτίο του πλοίου, ένας όγκος 164 containers, άρχισε να σμιλεύεται έτσι ώστε να προκύψουν κενά για τη στέγαση των διαφόρων σεναρίων.  Η επιδιωκόμενη ευμεταβλητότητα των χώρων, σε συνδυασμό με το περιορισμένο μέγεθος του πλοίου, δημιουργούν την ανάγκη συνεχούς μετακίνησης των 91 containers που αποτελούν το Teatro Nostrum. Η ζωοποιός, για το Teatro, μεταφορά τους επιτυγχάνεται από τους δύο μεγάλους γερανούς (cranes) που το πλοίο διαθέτει. Αυτές οι δυνατές μηχανές πέρα από τη χρήση τους για την εύκολη μεταβολή του εσωτερικού και την αυξομείωση των εμπορευματοκιβωτίων φιλοξενίας, επιτρέπουν δυνητικά την μεταφορά του συμβάντος από το κλειστό αμπάρι στον ελεύθερο χώρο της κάθε προκυμαίας, στην διάσπαρτη πλατεία της αιγαιακής μητρόπολης.

Η συνεχής μεταβολή του χώρου, η μεταφορά των containers, τα σταγκόνια με τα βαρούλκα και τις ρόδες, η κίνηση των γερανών δημιουργούν ένα χώρο-μηχανή, ένα φουτουριστικό θέατρο που προέκυψε ως ερασιτεχνική πατέντα στο τελειοποιημένο έργο επαγγελματία ναυπηγού μηχανολόγου μηχανικού. 

Το Teatro Nostrum λειτουργεί σαν γελοιογραφία της εσχατολογικής πόλης-μηχανής (Walking City) των Archigram, σαν ειρωνική απάντηση στα υπερσύγχρονα πλοία-σεισμογραφικά και γεωτρύπανα που πλήθυναν στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Το Teatro Nostrum μοιάζει περισσότερο με τα επιπόλαια τροποποιημένα πλοία-καφέ του Θερμαϊκού παρά με ένα πλωτό Pompidou.  

Στοιχεία έργου
Τίτλος έργου  Teatro Nostrum, Ένα πλωτό κέντρο πολιτισμού για τη διάσπαρτη πόλη του Αιγαίου
Φοιτητής  Αναστάσιος Παπαδάκης
Επιβλέπων καθηγητής Γιώργος Μητρούλιας, επίκουρος καθηγητής
Μάθημα  Διπλωματική εργασία
Σχολή  Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας