Υδάτινες Αστικές Επεκτάσεις: από το παρελθόν στο μέλλον | Ερευνητική εργασία από την Σίσσυ Θεοδωροπούλου και την Σοφία Κουρτίδου

Η ερευνητική εργασία ‘”Υδάτινες Αστικές Επεκτάσεις: από το παρελθόν στο μέλλον”, της Σίσσυ Θεοδωροπούλου και της Σοφίας Κουρτίδου, έχει ως θέμα την εξέλιξη των κατασκευών στο νερό με το πέρασμα των χρόνων και το κατά πόσο αυτές αποτελούν λύση στα σύγχρονα προβλήματα. Η εργασία παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας.

-κείμενο από τις δημιουργούς 

Η ύπαρξη του νερού (ποτάμια, λίμνες, ακτές)  κατείχε πάντα μία ιδιαίτερη θέση για την πολιτική-οικονομική ανάπτυξη των κοινωνιών. Το μεγαλύτερο μέρος των πρώτων ανθρώπινων κοινοτήτων αναπτύχθηκε στα όρια στεριάς και νερού, ενώ υπάρχουν παραδείγματα επέκτασης στην επιφάνειά του νερού (πασσαλόπηκτοι οικισμοί). Οι ιδέες για το σχεδιασμό και την κατασκευή πόλεων στο νερό μπορεί να φαντάζουν ως παράδοξες προτάσεις της επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο οι πρώτες πλωτές κατασκευές κατοίκησης εμφανίζονται ήδη από τη νεολιθική εποχή.

Πλωτοί κήποι, δημόσια έργα αλλά και κατοικίες άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους ήδη από τον 14ο αιώνα και να θέτουν τα θεμέλια τους για πολλούς τομείς των σύγχρονων προτάσεων.

Οι παράγοντες που συνέβαλαν στην εκκίνηση και την επιτάχυνση των κατασκευών πάνω στο νερό αφορούσαν κυρίως τα πλεονεκτήματα που αυτό τους προσέφερε. Αυτά είναι το καλό κλίμα διαβίωσης, η δυνατότητα εύκολης και ταχείας μετακίνησης των ίδιων αλλά και των κατοικιών τους, ανάπτυξη επαγγελμάτων με στόχο την οικονομική τους εξέλιξη (καλλιέργειες, αλιεία και σε μικρότερο ποσοστό τουρισμός αρκετά χρόνια αργότερα) αλλά και η προστασία από εχθρικές σε αυτούς φυλές (άμυνα) συγκριτικά με τις χερσαίες απόπειρες. Επομένως, το νερό διευκόλυνε τις μετακινήσεις με αποτέλεσμα οι φυλές να ανταλλάσσουν στοιχεία μεταξύ τους και να εξελίσσονται.

Οι δημιουργοί-τεχνίτες στις παραθαλάσσιες/παρόχθιες κοινότητες εξέλιξαν τις τεχνικές σχεδιασμού πλωτών κατασκευών και πλεύσης σε ολόκληρο τον πλανήτη. Διερεύνησαν, δοκίμασαν και εφάρμοσαν συνδυασμούς υλικών, μεθόδων κατασκευών και πλεύσης, καθώς και τα όρια αντοχής αυτών, αφήνοντας πλούσιο και κατατοπιστικό ιστορικό υλικό ως βάση για τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνιών στο νερό.

Σήμερα, περισσότεροι από τρία εκατομμύρια άνθρωποι ζουν ήδη μόνιμα πάνω από την επιφάνεια του νερού και ακόμη περισσότεροι ζουν κοντά στο υδάτινο στοιχείο, γεγονός που επιβεβαιώνει την οικειότητα του ανθρώπου με αυτό. Τα τελευταία χρόνια, αρχιτέκτονες και άλλοι μηχανικοί-ερευνητές δημοσιοποιούν τις δικές τους προτάσεις ως απάντηση στο κοινωνικό θέμα της ταχείας αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού, την ανάγκη για δημιουργία νέων κοινωνικών και πολιτικών αλλαγών αλλά κυρίως για τις πιθανές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, με κύριο πρόβλημα την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. 

Το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι το αν οι πλωτές πόλεις είναι μία λύση για τον σύγχρονο κόσμο και τα προβλήματα που αυτός αντιμετωπίζει.

Στόχος της εργασίας είναι η κατανόηση της ανάγκης του ανθρώπου να παρεμβαίνει στο υδάτινο στοιχείο, καθώς και του τρόπου με τον οποίο μπορεί να ζήσει αυτόνομα σε αυτό, με το ενδεχόμενο δημιουργίας μιας ολόκληρης πόλης στο νερό σε μια σύγχρονη κοινωνία.

Ερευνάται το πώς, το πότε και για ποιους λόγους οι άνθρωποι επέλεξαν να επεκταθούν πάνω στο νερό, τα θετικά και τα αρνητικά αυτού του τρόπου ζωής αλλά και το πώς αυτός εξελίσσεται μέχρι και σήμερα.

Η έρευνα αυτή πραγματοποιείται με την κατανόηση των παλαιότερων οικισμών και την ανάλυση των νεότερων σχεδίων αλλά και τεχνολογιών που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν σε αυτά για την εξασφάλιση της αυτονομίας τους.

Στοιχεία έργου
Τίτλος εργασίας  Υδάτινες Αστικές Επεκτάσεις: από το παρελθόν στο μέλλον
Φοιτήτριες  Σίσσυ Θεοδωροπούλου, Σοφία Κουρτίδου
Εξεταστική περίοδος  Σεπτέμβριος 2020
Μάθημα  Ερευνητική εργασία
Επιβλέπων καθηγητής  Κώστας Μανωλίδης
Σχολή  Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Research thesis “Water Urban Interventions: From the past to the future” by Sissy Theodoropoulou and Sofia Kourtidou studies the evolution of structures in water over the years and whether they are a solution to modern problems. Thesis was presented in September 2020 at the Department of Architecture of University of Thessaly.

-text by the authors

The existence of water (rivers, lakes, shores) has always held a special place for the political-economic development of societies. Most of the first human communities developed on the land and water boundaries, while there are examples of water surface expansion (pile-dwelling settlements). Ideas for designing and building cities on the water may seem like paradoxical propositions to science fiction, but the first floating dwellings date back to the Neolithic era.

Floating gardens, public works and residences began to appear as early as the 14th century and lay the foundations for many areas of modern proposals.

The factors that contributed to the initiation and acceleration of the constructions on the water were mainly related to the advantages that this offers them. These are the good living climate conditions, the possibility of easy and fast movement of themselves and their homes, development of professions aimed at their economic empowerment (crops, fishing and to a lesser extent tourism several years later) but also protection from hostile to them groups (defense) compared to land attempts. Therefore, water facilitated the transportations with the result that the tribes exchanged elements with each other and evolved.

Craftsmen in coastal / riparian communities have nurtured design techniques for floating structures and cruising around the globe. They explored, tested and applied combinations of materials, methods of construction and cruising, as well as the limits of their endurance, leaving rich and informative historical material as a basis for the study of modern societies on the water.

Today, more than three million people already live permanently above the water surface and even more live near the water element, which confirms the familiarity that humans have with it. In recent years, architects and other engineers-researchers have published their own proposals in response to the social issue of rapid global population growth, the need for new social and political change but mainly for the potential effects of climate change, with the main problem being sea ​​level rise.

The key question is whether floating cities are a solution to the modern world and the problems it faces.

The aim of this thesis is to understand the need of man to intervene in the water element, as well as the way in which he can live independently on it, with the possibility of creating an entire city on the water in a modern society.

It investigates how, when and for what reasons people chose to expand on the water, the pros and cons of this lifestyle but also how it evolved until today.

This research is carried out with the understanding of the older settlements and the analysis of the newer plans and technologies that can be applied to them to ensure their autonomy.

Facts & Credits
Project title  Water Urban Interventions: From the past to the future
Students  Sissy Theodoropoulou, Sofia Kourtidou
Date  September 2020
Course  Research thesis
Supervisor  Kostas Manolidis
Institution  School of Architecture, University of Thessaly