Το Archisearch σε συνεργασία με την Orama Minimal Frames φιλοξενεί την ενότητα συνεντεύξεων The Visionaries στην οποία παρουσιάζονται δημιουργικοί εκπρόσωποι του αρχιτεκτονικού και κατασκευαστικού κλάδου που εμπνέουν και καινοτομούν μέσα από το έργο τους. Η ομάδα του γραφείου Area μίλησε για την πορεία του γραφείου μέχρι σήμερα, τις δυσκολότερες αλλά και τις καλύτερες στιγμές της. Εκφράζουν επίσης τη γνώμη τους για την αρχιτεκτονική του σήμερα αλλά και το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει ο αρχιτέκτονας στο άμεσο μέλλον. 

-text by Orama team 

1. Ποια είναι η πορεία που έχετε διαγράψει ως επαγγελματίας; Με ποιες ιδέες και προσδοκίες ξεκινήσατε στο γραφείο σας και πως αυτές έχουν εξελιχθεί σήμερα; 

Γνωριστήκαμε το 2005 στην Αμερική όπου βρεθήκαμε για μεταπτυχιακές σπουδές στα πανεπιστήμια Berkeley και Columbia, ενώ στη συνέχεια εργαστήκαμε σε γραφεία στη Νέα Υόρκη. Η επιστροφή στην Ελλάδα έγινε για διαφορετικούς λόγους για τον καθένα μας, αλλά από την αρχή ξεκινήσαμε να συνεργαζόμαστε περιστασιακά σε διάφορα μικρά έργα και διαγωνισμούς. Το πρώτο βραβείο που κερδίσαμε το 2007 σε ένα διαγωνισμό των Δομών εδραίωσε τη συνεργασία μας. Ως AREA (Architecture Research Athens) πλέον ενσωματώσαμε στην επωνυμία μας την πόλη μας την Αθήνα, η οποία συνδέει τις πολύ διαφορετικές μας καταβολές και την οποία συχνά χρησιμοποιούμε σαν εργαστήριο για πολλές από τις ιδέες μας.

2. Ποιο πιστεύετε σήμερα ότι είναι το μεγαλύτερό σας επίτευγμα;

Ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα μας είναι ότι παραμένουμε για παραπάνω από 10 χρόνια μία ανοιχτή αρχιτεκτονική ομάδα, η οποία παρά την πολυφωνία έχει κατορθώσει να έχει ένα δικό της ξεχωριστό στίγμα. Αυτό είναι κάτι που δεν γίνεται αυτόματα, αλλά μετά από πολλές ζυμώσεις και κοινές εμπειρίες και προϋποθέτει ανοιχτό μυαλό και απόλυτη εμπιστοσύνη μεταξύ μας. Πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε έργο μας, βραβείο ή διάκριση, το πιο σημαντικό είναι αυτή η κοινή αρχιτεκτονική πορεία. Και αυτό το αίσθημα ομαδικότητας και συνεργασίας προσπαθούμε να το περάσουμε σε όλους τους νέους συνεργάτες μας αλλά και στους πελάτες μας.

3. Η δυσκολότερη στιγμή σας στην καριέρα σας; 

Σίγουρα η δεκαετία της κρίσης ήταν μια δύσκολη περίοδος που μας βρήκε στο ξεκίνημα. Η απουσία έργων μας υποχρέωσε να ξανασκεφτούμε το ρόλο μας, να σκεφτούμε κριτικά για ένα έργο μας ή για την ίδια την πόλη, μια συνθήκη πολύ διαφορετική από όταν διαρκώς κανείς πρέπει να παράγει. Παρά τις δυσκολίες λοιπόν, ήταν μία πολύ δημιουργική περίοδος με πολλή ελευθερία και πολλούς πειραματισμούς. Πάντως η πορεία μας μέχρι τώρα είχε πολλές ματαιώσεις: έργα που σταμάτησαν ξαφνικά, πελάτες που άλλαξαν γνώμη, δημοτικά συμβούλια που δεν τόλμησαν. Αυτό είναι ένα φαινόμενο που αφορά την αρχιτεκτονική γενικώς. Ένα έργο εμπλέκει πολλούς ανθρώπους, απαιτεί πολύ χρόνο από τη στιγμή της μελέτης μέχρι την ολοκλήρωσή του και στο μεταξύ πολλά είναι τα δεδομένα που μπορεί να αλλάξουν. Όμως κάθε μελέτη για μας είναι μία έρευνα, αν δεν υλοποιηθεί ως έχει θα βρει το τρόπο να εμφανιστεί σε επόμενο χρόνο με διαφορετική μορφή, τίποτα δεν πάει χαμένο.

4. Ποιο θέμα από τη διεθνή αρχιτεκτονική ατζέντα παρακολουθείτε τελευταία με ενδιαφέρον;

Μας ενδιαφέρει πολύ πώς οι κάτοικοι των κτιρίων μας μπορούν να τα οικειοποιούνται και να τα συμπληρώνουν. Νομίζουμε ότι αυτή είναι μια συζήτηση που υπάρχει διεθνώς σήμερα, καθώς η θεαματικότητα της αρχιτεκτονικής ίσως έχει κουράσει και καλούμαστε να έχουμε μια πιο υπεύθυνη στάση στον τρόπο που σχεδιάζουμε.

Θέλουμε οι χώροι που οραματιζόμαστε να έχουν ταυτότητα αλλά πρέπει να είναι και συμπεριληπτικοί, να ανταποκρίνονται σε διαφορετικά σενάρια, να μπορούν να αλλάξουν. Κατά κάποιο τρόπο μας ενδιαφέρει η ουδετερότητα, όχι με την έννοια της τυποποίησης, αλλά με την έννοια των πολλών διαφορετικών δυνατοτήτων.

5. Τι είναι αυτό που κατά τη γνώμη σας λείπει από την αρχιτεκτονική σήμερα;

Η αρχιτεκτονική σήμερα αντιμετωπίζεται είτε ως καταναλωτικό προϊόν είτε ως απλό τεχνικό έργο. Δυστυχώς λείπει οποιαδήποτε πνευματικότητα και αυτό είναι μεγάλη απώλεια κατά τη γνώμη μας. Ένα κτίριο αν δεν μπορεί να απευθυνθεί στο πνεύμα, αν δεν έχει καλλιτεχνικές αξιώσεις δεν είναι αρχιτεκτονική και δυστυχώς τα περισσότερα παραδείγματα γύρω μας ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Αυτός είναι ο λόγος που η αρχιτεκτονική, ειδικά στην Ελλάδα, έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό τη σχέση της με την κοινωνία. Ως αρχιτέκτονες έχουμε την ευθύνη να ξαναοικοδομήσουμε αυτή τη σχέση.

6. Τι θα πρέπει να κάνει η αρχιτεκτονική στο άμεσο μέλλον; Και ποια είναι η μεγαλύτερη ευθύνη του αρχιτέκτονα που ζει και εργάζεται το 2021; 

Θα θέλαμε να ξαναβρούμε την κοινωνική διάσταση της αρχιτεκτονικής με σύγχρονους όρους. Αν όπως είπαμε και πιο πριν η αρχιτεκτονική έχει χάσει τη σχέση της με την κοινωνία, αυτό εν μέρει συμβαίνει γιατί ολοένα και περισσότερο απευθύνεται σε λίγους και προνομιούχους. Όμως οι προκλήσεις σήμερα είναι τεράστιες. Ας σκεφτούμε τις αλλαγές που θα φέρει η πανδημία, αλλά και την περιβαλλοντική κρίση, τις ανεπαρκείς υποδομές, το παλαιωμένο κτιριακό απόθεμα της ελληνικής πόλης, την παραγωγική ύπαιθρο που ερημώνει. Ήδη καλούμαστε να διατυπώσουμε προτάσεις για αυτά τα καίρια ζητήματα, όμως λείπει ο τρόπος να ενσωματωθούν στους μηχανισμούς που παράγουν σχεδιασμό.
Η έρευνα που γίνεται στις αρχιτεκτονικές σχολές που διδάσκουμε είναι ήδη στη σωστή κατεύθυνση. Πολλές φορές και η ιδιωτική πρωτοβουλία είναι μπροστά και βλέπουμε πολλές ενδιαφέρουσες αλλά μεμονωμένες προσπάθειες. Αυτό που επείγει είναι η ένταξη και αξιοποίηση των παραπάνω από την κεντρική και τοπική διοίκηση για να γίνουν κτήμα όλων. Σε αυτό οι αρχιτέκτονες, που από την παιδεία μας έχουμε μάθει να συνθέτουμε πολλές διαφορετικές -και συχνά αντικρουόμενες- παραμέτρους, μπορούμε και πρέπει να έχουμε κομβικό ρόλο στην αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων.


Με την υποστήριξη της Orama Minimal Frames, η πρωτοβουλία αυτή έχει σαν στόχο να ενισχύσει και να αναδείξει την δημιουργία μιας ενεργής κοινότητας παθιασμένων και δημιουργικών ανθρώπων απ’όλο τον κόσμο, οι οποίοι επιχειρούν μέσα από το έργο τους να ξεπεράσουν τα όρια, στους χώρους που αυτοί δραστηριοποιούνται.

Powered by Orama Minimal Frames, this initiative aims to encourage the creation of an active community of passionate and creative individuals from all over the world who are pushing the boundaries in their fields of expertise.